سنگهاي آذرين خود به سنگهاي خود به سنگهاي آذرين دروني و بيروني تقسيم مي شوند كه از هر گروه نمونه
هايي كه فراوان ترند توضيح داده مي شوند.

سنگ هاي آذرين دروني

گرانيت: سنگ آذرين اسيدي است كه حاوي 20 تا 60 درصد كوارتر ، 25 تا 60 درصد فلدسپات پتاسيم ، 10
  تا 65 درصد آلبيت و 1 تا 5 درصد ميكاست، وزن مخصوص آن در حدود 2.6گرم بر سانتي متر مكعب ،
مقاومت فشاري آن بين 100 تا 300 مگا پاسكال و مقاومت كششي آن بين 1/40 -1/60 مقاومت فشاري است .
مقاومت مكانيكي و مقاومت آن در برابر هوازدگي و يخ زدگي نيز بسيار خوب است.
گرانيت بدليل سختي زياد، شفافيت، زيبايي خيره كننده، تنوع طرحها و رنگها و تباين زيبايي رنگها در بازار
جهاني بعنوان يك سنگ تزئيني لوكس و گران قيمت مطرح گرديده است.
در صنعت سنگ هاي نما و تزئيني ، آن دسته از گرانيت ها كه فاقد آثار آلتراسيون بوده و پديده هاي تكتونيكي
و بويژه ميكروتكتونيكي را تحمل نكرده باشند، مطرح هستند.
برش و سايش گرانيت ها بسيار مشكل تر و پرهزينه تر از سنگهاي آهكي است، و فقط ديسكها و سنگ ساب
هاي ويژه اي قادر به برش و سايش اينگونه سنگها مي باشند.
گرانيت ها از نظر رنگ بايد مشتري پسند باشندگرانيتهايي قرمز و صورتي ( گرانيتهاي آلكالن ) بسيار ارزنده
هستند و در بازار جهاني جايگاه ويژه اي دارند . گرانيت هاي قرمز ناحيه خوي در آذربايجان غربي از اين نظر
منحصر به فرد هستند گرانيتهاي خاكستري رنگ ( گرانيتهاي كالكو آلكالن) بر حسب درجه تيرگي و روشني
به اندازه دانه ها داراي مرغوبيت متغيري هستند .
گرانيت هاي شير كوه در يزد و الوند در همدان و غيره داراي طيف وسيعي از انواع گرانيت ها در رنگها و بافت
هاي مختلف هستند .
گابرو: سنگ آذرين مافيكي هست كه كاني هاي اصلي آن شامل پلاژيوكلازو ، كلينوپيروكسن است و گاه نيز
اليوين و آمفيبول گزارش شده است . رنگ گابرو خاكستري مايل به سبز يا س بز يا گاهي سياهرنگ است . وزن
مخصوص آن 2,9 تا 3,16 گرم بر سانتيمتر مكعب و مقاومت فشاري آن بين 100 تا 380 مگا پاسكال است . از
گابرو به دليل استحكام و مقاومت آن در برابر هوازدگي ، براي سنگ نما ، كف ، پل و تونل استفاده مي شود .
ديوريت : اين سنگ داراي بيش از 70 % پلاژيوكلاز ، كمتر از 10 % ارتوكلاز و كمتر از 10 % كوارتز است . و
گاهي نيز حاوي كاني هاي فرومنيزين از جمله پيروكسن ، آمفيبول و يا بيوتيت است . رنگ ديوريت
خاكستري ، خاكستري تيره و يا خاكستري مايل به سبز است . وزن مخصوص آن 2,7 تا 2,9 گرم بر سانتيمتر
مكعب و مقاومت فشاري آن بين 180 تا 200 مگاپاسكال متغير است .
ديوريت به علت داشتن كاني هاي فنرومنيزين مخصوصاً گروه آمفيبول بعضاً در مقابل آلتراسيون مقاوم نبوده و
اين مسئله از قابليت ساب پذيري ديوريت مي كاهد . اما هر چه قدر ميزان اين كاني ها بيشتر باشد رنگ سنگ
تيره تر گرديده و در صورت فقدان آلتراسيون از بازار بهتري نسبت به انواع روشن آن برخوردار است . از ديوريت
براي سنگ نما ، پله و كف و نيز در جاده سازي استفاده مي شود .
در بين سنگهاي آذرين دروني سينيت ها ، سينيت ها آلكالن ، نفلين سينيت ها نيز در صورت عدم تبديل
فلدسپاتهاي آلكالن به كاني هاي رسي كه از قابليت ساب پذيري سنگ مي كاهد به علت داشتن رنگهاي
متمايل به قرمز و صورتي از طرفداران زيادي در بازار برخوردار مي باشند .
همچنين پريدوتيت ها ، پيروكسينيت ها ، آمفيبوليت ها و لامپروفير ها به علت عدم وجود كوارتز در آنها در
صورتي كه كاملا تازه و دگرسان نشده باشند و ضمناً در مقطع صيقلي ، رنگهاي زيبايي بروز دهند ، مي توانند
به عنوان سنگ نماي خاص مطرح باشند . در هر كجا كه اين گونه سنگها گسترش دارند ، مي بايست از نظر
امكان بهره برداري از آنها به عنوان سنگ نما مورد بررسي قرار گيرند . چه بسا ممكن است در ميان اين گونه
سنگها ، سنگ نمايي با خصوصيات ظاهري استثنايي وجود داشته باشد . كه در اين شرايط ارزش خواهند
داشت .
در ميان سنگها آذرين دروني استفاده از گرانيتوئيد هاي غني از كوارتز و سلكسيت به علت وجود كوارتز بالاي
%60 و در نتيجه استهلاك بالاي دستگاه به هنگام برش و سايش به عنوان سنگ نما مقرون به صرفه نمي باشد
.
سنگهاي آذرين بيروني
ريوليت : سنگ آتشفشاني اسيدي است كه تركيب شيميايي آن معادل گرانيت است . كوارتز و سانيدين بيشتر
به صورت بلورهاي درشت در آن يافت مي شود . رنگ ريوليت سفيد مايل به خاكستري يا صورتي است . وزن
مخصوص آن 2,4 تا 2,6 گرم بر سانتيمتر مكعب و مقاومت فشاري آن 130 تا 180 مگا پاسكال است . به
هنگام هوا زدگي ، بلورهاي درشت به سرعت از سنگ جدا مي شوند .
به دليل حساسيت كاني فلدسپات از نظر عوامل آلتراسيون ، از آنجا كه ريوليت ها بويژه ريوليت هاي توفي
تخلخل يكنواخت دارند و نفوذ آب به عنوان يك عامل مهم در آلتراسيون اين سنگها است ، لذا معمولاً ريوليت
هاي غير آلتره كمتر ديده مي شوند در صورتي كه ريوليت هاي داراي درصد كوارتز نسبتاً كمتري باشند و
فلدسپاتهاي پتاسيك در آنها ديده شوند . ممكن است اين گونه سنگها داراي قابليت برش بوده و در مقطع
صيقلي باظاهر صورتي قشنگي ديده شوند .
- تراكيت : سنگ آتشفشاني غني از ساندين و داراي بافت جرياني يا تراكيتي است . رنگ آن صورتي ،
مقاومت فشاري آن اندك و در حدود 60 تا 70 مگاپاسكال است و تخلخل آن زياد است .
اين سنگ به صورت لاشه سنگ و خردشده در جاده سازي ، كف سازي خيابان ها و گاهي در ديواره هاي
سنگي به كار مي رود.
ديا باز : از نظر تركيب شيميايي با گابرو شباهت دارد ولي بافت آن متفاوت است .
 رنگ آن اغلب سبز تيره يا سياه است . وزن مخصوص آن 2.8-3 گرم بر سانتي متر مكعب و مقاومت فشاري
آن 200 تا 300 مگاپاسكال است. مصرف عمده آن به صورت لاشه سنگ در سنگ فرش پياده روها و جاده
سازي است كه گاهي از آن به عنوان سنگ نما استفاده مي شود. از آن جا كه مقاومت آن در برابر اسيدها و
قليايي ها زياد است و هم به دليل خاصيت دي الكتريك آن ، بيشتر اجسام را مي توان توسط دياباز مذاب
پوشش داد.
بازالت: سنگ آتشفشان مافيكي است و از نظر تركيب شيميايي با گابرو معادل است. كانيهاي مهم آن شامل
پلاژيوكلاز، اوژيت و اليوين است. رنگ آن خاكستري تيره تا سياه است. و بافت سنگهاي بازالتي آفانيتيك و
پورفيريك مي باشد. اين سنگ بعلت نحوه تشكيل عمدتاً داراي درز و شكاف بوده و عمدتاً آلتراسيون در آن
پيشرفت مي نمايد و بدين سبب بعنوان سنگ نما استفاده مي شود.
آندزيت: سنگ آتشفشاني حد واسط است و از نظر تركيب شيميايي به ديوريت شباهت دارد. كانيهاي مهم آن
عبارتند از: پلاژيوكلاز، كه گاهي آمفبول ، پيروكسن و بيوتيت به همراه دارد. در آندزيت اليوين ديده نمي شود
رنگ آندزيت خاكستري، سبز مايل به خاكستري و گاهي زرد مايل به خاكستري است. وزن مخصوص آن 8
60 مگاپاسكال تغيير مي كند. – 2.2 گرم بر سانتي متر مكعب است و مقاومت فشاري آن بين 240
اين سنگ نيز بدليل آلتراسيون عمومي كه در آن اتفاق مي افتد جهت استفاده در سنگ نما مناسب نمي باشد.
توف : خاكسترهاي آتشفشاني كه بعد از انفجار به طريقه جرياني يا ريزي تجمع نموده و سخت مي شوند به
توف شهرت دارند. نوع توف تابع تركيب شيميايي و كاني شناسي خاكسترهاست. بعضي از توف هاي سفت شده
به دليل مقاومت فشاري بالا و عدم تأثير گذاري آلتراسيون بر آنها و قابليت ساب پذيري و رنگ زيبا بعنوان
سنگ نما استفاده مي شود و حتي در زمره يكي از گرانترين سنگها قرار دارند.
برداشت:
با توجه به مطالب ذكر شده مي توان چنين استنباط نمود كه در ميان سنگهاي آذرين چه دروني ، چه بيروني
تنوع خاصي از لحاظ كاني شناسي، بافت و رنگ مشاهده مي شود كه اين تنوع عمدتاً همراه با مقاومت فشارشي
بالاي اين سنگها مي باشد كه همزمان فاكتورهاي فوق بستر مناسبي را جهت استفاده اين سنگها در نماي
ساختمانها را فراهم مي نمايد. ولي از طرفي وجود درز و شكاف و شكستگي و آلتراسيون كاني هاي نامقاوم اين
سنگها در مقابل تجزيه شدگي بعضي از اين سنگها را ازجرگه سنگهاي نما خارج مي نمايد. دسته اول سنگهاي
مورد استفاده در نماي ساختمانها عمدتاً سنگهاي آذرين دروني مي باشند و دسته دوم كه از كيفيت مناسب
جهت استفاده فوق الذكربرخوردارنيستند، عموماً سنگهاي آذرين بيروني مي باشند.